Tamang Paraan ng Paglalagay ng TB Skin Test: Gabay Hakbang-Hakbang
Ang TB skin test, na kilala rin bilang Mantoux tuberculin skin test (TST), ay isang karaniwang pagsusuri upang malaman kung ang isang tao ay nahawaan ng bacteria na nagdudulot ng tuberculosis (TB). Mahalaga ang pagsusuri na ito para sa pagkontrol ng TB, lalo na sa mga lugar na mataas ang kaso ng TB. Ang wastong paglalagay ng TB skin test ay kritikal upang matiyak ang tumpak na resulta. Ang gabay na ito ay nagbibigay ng detalyadong hakbang-hakbang na mga instruksyon kung paano isagawa ang TB skin test nang tama.
**Mahalagang Paalala:** Ang artikulong ito ay para lamang sa impormasyon at edukasyon. Hindi ito dapat gamitin bilang kapalit ng propesyonal na medikal na payo. Kung ikaw ay isang health professional, sundin ang mga alituntunin at protocol ng iyong institusyon. Kung ikaw ay isang pasyente, kumunsulta sa iyong doktor o health worker para sa tamang pagsusuri at paggamot.
## Mga Kailangan Bago Magsimula
Bago simulan ang TB skin test, tiyaking handa ang lahat ng kailangan:
* **Tuberculin Purified Protein Derivative (PPD):** Ang solusyon na gagamitin para sa pag-inject.
* **Syringe at karayom:** Isang 1 mL na syringe na may maikling, maliit na gauge na karayom (karaniwan ay 27-gauge o 30-gauge, 1/2 inch).
* **Alkohol:** Para linisin ang lugar na paglalagyan ng injection.
* **Cotton balls o gauze pads:** Para punasan ang alkohol.
* **Marking pen:** Para bilugan ang lugar ng injection.
* **Guwantes:** Para sa proteksyon ng naglalagay ng test.
* **Basurahan:** Para itapon ang mga gamit pagkatapos.
* **Record ng pasyente:** Para itala ang resulta ng test.
## Mga Hakbang sa Paglalagay ng TB Skin Test
Narito ang detalyadong hakbang-hakbang na pamamaraan para sa tamang paglalagay ng TB skin test:
**1. Paghahanda ng Pasyente:**
* **Ipaliwanag ang proseso:** Ipaliwanag sa pasyente kung ano ang TB skin test, kung bakit ito ginagawa, at kung ano ang aasahan. Siguraduhing naiintindihan ng pasyente ang lahat ng impormasyon.
* **Alamin ang kasaysayan ng pasyente:** Tanungin ang pasyente tungkol sa kanyang medical history, kabilang ang mga nakaraang TB tests, TB exposure, TB disease, mga allergy, at iba pang kondisyong medikal. Importanteng malaman kung bakunado siya ng BCG (Bacille Calmette-Guérin) dahil maaari itong makaapekto sa resulta ng test.
* **Pumili ng lugar:** Hanapin ang tamang lugar sa braso ng pasyente. Ang pinakakaraniwang lugar ay ang volar surface (palad na bahagi) ng forearm, mga 2-4 pulgada mula sa siko. Dapat malayo ito sa mga litid, buto, at peklat. Kung hindi pwede sa forearm, maaaring sa likod (upper back).
**2. Paghahanda ng mga Gamit:**
* **Hugasan ang kamay:** Hugasan nang mabuti ang mga kamay gamit ang sabon at tubig. Kung walang sabon at tubig, gumamit ng alcohol-based hand sanitizer.
* **Magsuot ng guwantes:** Magsuot ng malinis na guwantes upang maiwasan ang kontaminasyon.
* **Ihanda ang syringe:** Kunin ang syringe at karayom mula sa kanilang sterile packaging. Idikit ang karayom sa syringe nang mahigpit. Siguraduhing walang hangin sa loob ng syringe. Hilahin ang plunger pabalik upang kumuha ng 0.1 mL ng PPD solution mula sa vial. Tiyakin na walang bubbles sa syringe. Kung mayroong bubbles, i-tap ang syringe upang umakyat ang bubbles at itulak pabalik ang plunger upang mawala ang bubbles. Ang tamang dose ay napakahalaga para sa tumpak na resulta.
**3. Paglilinis ng Lugar ng Injection:**
* **Linisin ang balat:** Gamit ang alkohol at cotton ball, linisin ang lugar kung saan ilalagay ang injection. Hayaang matuyo ang alkohol ng ilang segundo bago mag-inject. Ang paglilinis ay nakakatulong upang maiwasan ang impeksyon.
**4. Pag-inject ng PPD:**
* **I-stretch ang balat:** Gamit ang iyong hindi dominanteng kamay, i-stretch ang balat sa paligid ng lugar na pag-iinjectan upang maging mas madali ang pagpasok ng karayom.
* **Ipasok ang karayom:** Hawakan ang syringe sa pagitan ng iyong hinlalaki at hintuturo. Ipasok ang karayom sa balat sa isang 5 hanggang 15-degree na anggulo, halos parallel sa ibabaw ng balat. Ang dulo lamang ng karayom (ang bevel) ang dapat na nasa ilalim ng balat.
* **I-inject ang PPD:** Dahan-dahan at patuloy na itulak ang plunger upang i-inject ang 0.1 mL ng PPD solution. Dapat kang makakita ng maliit na wheal (parang paltos) na may sukat na 6-10 mm. Ang wheal ay nagpapakita na ang PPD ay na-inject nang tama sa loob ng balat (intradermally).
* **Huwag i-massage:** Huwag i-massage ang lugar ng injection pagkatapos. Ito ay maaaring makasira sa resulta ng test.
**5. Pagkatapos ng Injection:**
* **Tanggalin ang karayom:** Dahan-dahang tanggalin ang karayom mula sa balat. Huwag takpan ang karayom pabalik (re-capping) upang maiwasan ang aksidenteng pagtusok. Itapon ang syringe at karayom sa isang sharps container.
* **Bilugan ang lugar:** Gamit ang marking pen, bilugan ang perimeter ng wheal. Ipaliwanag sa pasyente na huwag takpan, kamutin, o kuskusin ang lugar ng injection. Huwag ding lagyan ng benda o plaster.
* **Bigyan ng instruksyon:** Bigyan ang pasyente ng malinaw na instruksyon kung kailan babalik para basahin ang resulta ng test (karaniwan ay 48-72 oras pagkatapos ng injection). Ipaliwanag na mahalaga ang pagbalik sa takdang oras dahil ang resulta ay hindi tumpak kung hindi ito nabasa sa tamang oras.
**6. Dokumentasyon:**
* **Itala ang impormasyon:** Itala ang petsa at oras ng pag-inject, ang pangalan ng manufacturer at lot number ng PPD solution, ang dose na ibinigay, ang lugar ng injection, at ang reaksyon ng pasyente (kung mayroon) sa record ng pasyente.
## Pagbabasa ng Resulta ng TB Skin Test
Ang pagbabasa ng resulta ng TB skin test ay kasinghalaga ng tamang paglalagay nito. Ang resulta ay dapat basahin 48-72 oras pagkatapos ng injection. Narito ang mga hakbang:
* **Inspeksyon:** Hanapin ang lugar ng injection. Dapat pa rin itong makita dahil binilugan mo ito.
* **Palpasyon:** Gamit ang iyong mga daliri, damahin ang lugar ng injection. Hanapin ang induration (matigas na bukol) sa ilalim ng balat. Huwag malito ang induration sa pamumula (erythema). Ang pamumula ay hindi sinusukat. Ang induration ang mahalaga.
* **Pagsukat:** Gamit ang ruler, sukatin ang diameter ng induration sa millimeters (mm). Sukatin lamang ang matigas na bukol, hindi ang pamumula.
* **Interpretasyon:** Ang interpretasyon ng resulta ay depende sa laki ng induration at sa risk factors ng pasyente. Narito ang pangkalahatang guidelines:
* **5 mm o higit pa:** Positibo sa mga taong may HIV infection, kamakailang contact sa taong may TB, may organ transplant, o iba pang kondisyong medikal na nagpapahina sa immune system.
* **10 mm o higit pa:** Positibo sa mga taong nagmula sa mga bansa na mataas ang kaso ng TB, mga taong gumagamit ng intravenous drugs, mga empleyado o residente ng mga mataas na peligro na lugar (halimbawa, kulungan, nursing homes), mga taong may ilang kondisyong medikal (halimbawa, diabetes, kidney failure), at mga batang wala pang 4 taong gulang.
* **15 mm o higit pa:** Positibo sa mga taong walang kilalang risk factors para sa TB.
* **Dokumentasyon:** Itala ang laki ng induration sa millimeters (mm) at ang interpretasyon ng resulta sa record ng pasyente. Kung positibo ang resulta, kailangan ng karagdagang pagsusuri, tulad ng chest X-ray, upang malaman kung aktibo ang TB disease.
## Mga Posibleng Problema at Solusyon
* **Hindi nakabuo ng wheal:** Kung walang nabuong wheal pagkatapos ng injection, malamang na hindi na-inject ang PPD sa loob ng balat (intradermally). Ulitin ang test sa ibang lugar, kung kinakailangan.
* **Sobrang lalim ang injection:** Kung na-inject ang PPD masyado malalim (subcutaneously), ang resulta ay maaaring hindi tumpak. Ulitin ang test sa ibang lugar, kung kinakailangan.
* **Reaksyon sa injection:** Ang ilang mga tao ay maaaring magkaroon ng lokal na reaksyon sa injection site, tulad ng pamumula, pangangati, o pananakit. Ito ay karaniwan at karaniwang nawawala sa loob ng ilang araw. Kung malala ang reaksyon, kumunsulta sa doktor.
* **False-positive results:** Ang false-positive results ay maaaring mangyari sa mga taong bakunado ng BCG o sa mga taong nahawaan ng ibang uri ng mycobacteria. Kailangan ng karagdagang pagsusuri upang kumpirmahin ang diagnosis ng TB.
* **False-negative results:** Ang false-negative results ay maaaring mangyari sa mga taong may mahinang immune system o sa mga taong kamakailan lamang nahawaan ng TB. Maaaring kailanganing ulitin ang test pagkatapos ng ilang linggo.
## Pag-iingat at Kaligtasan
* **Sundin ang mga protocol sa impeksyon control:** Mahalagang sundin ang mga protocol sa impeksyon control upang maiwasan ang pagkalat ng mga sakit. Maghugas ng kamay, magsuot ng guwantes, at itapon ang mga gamit sa tamang paraan.
* **Mag-ingat sa mga sharps:** Mag-ingat sa paghawak ng mga karayom at syringe upang maiwasan ang aksidenteng pagtusok. Huwag takpan ang karayom pabalik (re-capping). Itapon ang mga gamit sa isang sharps container.
* **Maging handa sa mga emergency:** Maging handa sa mga emergency, tulad ng allergic reaction. Magkaroon ng epinephrine na nakahanda kung sakaling kailanganin.
## Konklusyon
Ang tamang paglalagay ng TB skin test ay mahalaga para sa tumpak na diagnosis ng TB infection. Sa pamamagitan ng pagsunod sa mga hakbang na ito, makakatulong ka na matiyak na ang mga pasyente ay makakatanggap ng tamang pagsusuri at paggamot. Laging tandaan na ang artikulong ito ay para lamang sa edukasyon at impormasyon. Kumunsulta sa isang healthcare professional para sa tamang payo medikal.
**Disclaimer:** Ang impormasyong ibinigay sa artikulong ito ay para lamang sa mga layuning pang-edukasyon at hindi dapat ituring bilang propesyonal na medikal na payo. Palaging kumunsulta sa isang kwalipikadong healthcare provider para sa anumang mga katanungan o alalahanin tungkol sa iyong kalusugan.