Paano Gumagana ang Antivirus: Gabay sa Pagprotekta ng Iyong Computer

Sa panahon ngayon, kung saan halos lahat ay nakadepende sa computer at internet, napakahalaga na protektahan ang ating mga device laban sa mga banta sa seguridad. Ang isa sa mga pangunahing panangga natin ay ang antivirus. Pero paano nga ba gumagana ang antivirus? Alamin natin!

Ano ang Antivirus at Bakit Ito Mahalaga?

Ang antivirus ay isang software na idinisenyo para protektahan ang iyong computer laban sa iba’t ibang uri ng malware, tulad ng viruses, worms, Trojans, spyware, at ransomware. Gumagana ito sa pamamagitan ng pag-scan, pagtukoy, at pag-alis ng mga nakakahamak na software na maaaring makasira sa iyong sistema o magnakaw ng iyong personal na impormasyon.

Mahalaga ang antivirus dahil:

• Pinoprotektahan nito ang iyong personal na impormasyon: Tulad ng mga password, credit card details, at iba pang sensitibong datos.
• Pinipigilan ang pagkasira ng iyong computer: Ang malware ay maaaring maging sanhi ng pagbagal ng iyong computer, pagkawala ng data, o kahit pa tuluyang pagkasira ng iyong sistema.
• Nagbibigay seguridad sa iyong mga online activities: Pinoprotektahan ka nito habang nagba-browse, nagda-download, at nakikipag-transaksyon online.
• Pinapanatili ang performance ng iyong computer: Sa pamamagitan ng pag-alis ng malware, naiiwasan ang pagbagal ng iyong computer.

Paano Gumagana ang Antivirus: Hakbang-Hakbang

Mayroong iba’t ibang paraan kung paano gumagana ang antivirus, ngunit ang mga sumusunod ay ang mga pangunahing proseso:

1. Scanning (Pag-scan)

Ang pag-scan ay ang pangunahing paraan kung paano nakikita ng antivirus ang mga banta. May dalawang pangunahing uri ng pag-scan:

• Real-time scanning (o On-access scanning): Ang antivirus ay patuloy na nagbabantay sa iyong sistema. Sa tuwing magbubukas ka ng isang file, magda-download, o magsasagawa ng anumang aktibidad, sinusuri agad ito ng antivirus upang matiyak na walang malware.
• On-demand scanning: Ikaw mismo ang nagpapasimula ng pag-scan. Karaniwang ginagawa ito upang suriin ang buong sistema o partikular na mga folder.

Paano isinasagawa ang pag-scan?

1. Paghahambing sa mga signature: Ang antivirus ay may malaking database ng mga virus signatures. Ang virus signature ay parang fingerprint ng isang virus – isang natatanging code na nagpapakilala dito. Inihahambing ng antivirus ang code ng bawat file sa database na ito. Kung may magkatugma, ibig sabihin, posibleng may virus ang file.
2. Heuristic analysis: Hindi lang ito nakabase sa mga kilalang signatures. Sinusuri rin nito ang pag-uugali ng isang file. Kung ang isang file ay gumagawa ng mga kahina-hinalang aksyon, tulad ng pagtatangkang baguhin ang mga sistema files o kumonekta sa isang remote server, maaaring ituring ito bilang isang banta.

2. Detection (Pagtukoy)

Matapos ang pag-scan, kung may natagpuang kahina-hinalang file, idedetect ito ng antivirus bilang isang potential threat. Ito ay maaaring base sa signature o sa heuristic analysis.

Mga Antas ng Detection:

• Low Risk: Mga files na maaaring spyware o adware na hindi direktang nakakasira sa sistema pero maaaring makaapekto sa privacy mo.
• Medium Risk: Mga files na may potensyal na makasira kung hindi aaksyunan.
• High Risk: Mga files na malinaw na malware, tulad ng mga viruses, Trojans, o worms na agad dapat tanggalin.

3. Quarantine (Kwarantina)

Kapag nakadetermina ang antivirus na ang isang file ay nakakahamak, ilalagay ito sa quarantine. Ang quarantine ay isang ligtas na lugar kung saan inihihiwalay ang file upang hindi ito makapinsala sa iyong sistema. Sa quarantine, hindi maaring tumakbo o magdulot ng anumang pinsala ang file.

Ano ang gagawin kapag may file sa quarantine?

• Suriin ang file: Tingnan ang detalye ng file at kung bakit ito idinetect bilang threat.
• Delete (Burahin): Kung sigurado kang malware ito, burahin ang file. Ito ang pinakaligtas na opsyon.
• Restore (Ibalik): Kung sa tingin mo ay mali ang pagkakadetect ng antivirus (false positive), maaari mong ibalik ang file. Ngunit mag-ingat, tiyakin na ligtas ang file bago ito ibalik.

4. Removal (Pag-alis)

Kung kinakailangan, tatanggalin ng antivirus ang malware mula sa iyong sistema. May iba’t ibang paraan ng pag-alis:

• Deletion (Pagbura): Ang pinakasimpleng paraan ay ang pagbura ng file.
• Repair (Pagkumpuni): Sa ilang kaso, maaaring subukang ayusin ng antivirus ang file sa pamamagitan ng pag-alis ng nakakahamak na code.
• Cleaning (Paglilinis): Ito ay ginagawa sa mga infected na files kung saan sinusubukang tanggalin ang virus habang pinapanatili ang functionality ng file.

Mahalaga na siguraduhin na kumpleto ang pag-alis ng malware upang hindi ito makabalik at makapinsala muli.

5. Updating (Pag-update)

Ang mga bagong malware ay lumalabas araw-araw, kaya napakahalaga na regular na i-update ang iyong antivirus. Ang mga updates ay naglalaman ng mga bagong virus signatures at mga pagpapabuti sa detection algorithm.

Paano mag-update ng antivirus?

• Automatic updates: Karamihan sa mga antivirus ay may automatic update feature. I-enable ito upang awtomatikong mag-download at mag-install ng mga updates.
• Manual updates: Kung hindi naka-enable ang automatic updates, maaari mong manu-manong i-check for updates sa pamamagitan ng interface ng antivirus.

Mga Tips para sa Mas Mabisang Proteksyon

Bukod sa paggamit ng antivirus, narito ang ilang mga tips para mas mapalakas ang iyong seguridad:

• Gamitin ang firewall: Ang firewall ay isa pang layer ng seguridad na humaharang sa mga hindi awtorisadong koneksyon sa iyong computer.
• Maging maingat sa mga email attachments at links: Huwag basta-basta magbukas ng mga attachments o mag-click sa mga links mula sa hindi kilalang sender.
• I-update ang iyong operating system at mga application: Ang mga updates ay naglalaman ng mga security patches na nagtatakip sa mga vulnerabilities.
• Gumamit ng malakas na password: Gumamit ng mahaba at komplikadong password na may kombinasyon ng malalaki at maliliit na letra, numero, at simbolo.
• Maging mapanuri sa mga website na binibisita: Iwasan ang mga kahina-hinalang website na maaaring mag-download ng malware sa iyong computer.
• Mag-backup ng iyong data: Sa kaso ng pag-atake ng ransomware, ang pag-backup ng iyong data ay makakatulong upang maibalik mo ang iyong mga files nang hindi kinakailangang magbayad sa mga attackers.
• Mag-install ng anti-malware software: Bukod sa antivirus, mayroon ding mga anti-malware software na nakatuon sa pagtukoy at pag-alis ng iba’t ibang uri ng malware.

Pagpili ng Tamang Antivirus

Napakaraming antivirus sa merkado, kaya mahalaga na pumili ng isa na angkop sa iyong mga pangangailangan. Narito ang ilang mga bagay na dapat isaalang-alang:

• Detection rate: Hanapin ang antivirus na may mataas na detection rate sa mga independent tests.
• Performance impact: Tiyakin na hindi masyadong mabagal ang performance ng iyong computer dahil sa antivirus.
• Features: Isaalang-alang ang mga features na kailangan mo, tulad ng firewall, anti-phishing, at parental controls.
• Price: May mga libreng antivirus, ngunit karaniwang mas limitado ang kanilang features. Ang mga bayad na antivirus ay nag-aalok ng mas kumpletong proteksyon.
• User reviews: Basahin ang mga reviews ng ibang users upang malaman ang kanilang karanasan sa antivirus.

Mga Sikat na Antivirus sa Pilipinas:

• Norton: Kilala sa kanyang malakas na proteksyon at maraming features.
• McAfee: Isa ring sikat na antivirus na nag-aalok ng comprehensive na seguridad.
• Bitdefender: May magandang reputasyon sa detection rate at performance.
• Kaspersky: Isa pang maaasahang antivirus na may malawak na range ng features.
• Avast: Mayroon itong libreng version at bayad na version na may mas maraming features.
• AVG: Kagaya ng Avast, mayroon din itong libreng at bayad na version.

Konklusyon

Ang antivirus ay isang mahalagang bahagi ng iyong seguridad sa computer. Sa pamamagitan ng pag-unawa kung paano ito gumagana at pagsunod sa mga tips para sa mas mabisang proteksyon, maaari mong panatilihing ligtas ang iyong computer at ang iyong personal na impormasyon laban sa mga banta sa seguridad. Laging tandaan na ang pagiging mapanuri at responsable sa iyong online activities ay kasinghalaga ng paggamit ng antivirus.