Paano Gumawa ng ISO File Mula sa DVD: Gabay Hakbang-hakbang
Ang ISO file, o ISO image, ay isang perpektong replika ng isang buong CD, DVD, o Blu-ray disc. Ito ay parang isang digital na kopya ng disc na naglalaman ng lahat ng data, kabilang ang mga file system, mga application, at iba pang impormasyon. Ang paggawa ng ISO file mula sa isang DVD ay isang mahalagang kasanayan para sa maraming kadahilanan, tulad ng pag-backup ng iyong mga disc, pag-archive ng mga laro at software, at madaling pag-install ng mga operating system sa mga virtual machine o sa pamamagitan ng mga USB drive.
Sa gabay na ito, ituturo ko sa iyo ang mga hakbang kung paano gumawa ng ISO file mula sa iyong DVD gamit ang iba’t ibang mga paraan at software. Tatalakayin din natin ang mga pakinabang ng paggawa ng ISO files at mga posibleng gamit nito.
## Bakit Kailangan Gumawa ng ISO File Mula sa DVD?
Maraming mga dahilan kung bakit kailangan mong gumawa ng ISO file mula sa isang DVD. Narito ang ilan sa mga pinakakaraniwang dahilan:
* **Backup at Pag-archive:** Ang paggawa ng ISO file ay nagbibigay-daan sa iyo na lumikha ng isang digital na backup ng iyong mga DVD. Ito ay kapaki-pakinabang kung nais mong protektahan ang iyong mga disc mula sa pagkasira, pagkawala, o pinsala. Maaari mong i-store ang ISO file sa isang hard drive, USB drive, o sa cloud at gamitin ito upang ibalik ang iyong DVD anumang oras.
* **Convenience at Accessibility:** Ang ISO file ay mas madaling gamitin kaysa sa pisikal na DVD. Hindi mo kailangang maghanap ng DVD player o i-insert ang disc sa iyong computer. Maaari mong i-mount ang ISO file bilang isang virtual drive at i-access ang mga nilalaman nito nang direkta mula sa iyong computer.
* **Installation ng Operating System:** Ang ISO file ay karaniwang ginagamit upang mag-install ng mga operating system tulad ng Windows, Linux, at macOS. Maaari mong gamitin ang isang ISO file upang lumikha ng isang bootable USB drive o DVD at mag-install ng operating system sa iyong computer nang hindi nangangailangan ng pisikal na disc.
* **Virtual Machines:** Kung gumagamit ka ng mga virtual machine tulad ng VirtualBox o VMware, maaari mong gamitin ang ISO file upang i-install ang mga operating system at application sa mga virtual machine. Ito ay mas maginhawa kaysa sa paggamit ng pisikal na DVD.
* **Sharing at Distribution:** Ang ISO file ay madaling ibahagi sa iba sa pamamagitan ng internet o sa pamamagitan ng mga external hard drive. Ito ay kapaki-pakinabang kung nais mong ibahagi ang mga nilalaman ng iyong DVD sa iyong mga kaibigan, pamilya, o kasamahan.
## Mga Paraan para Gumawa ng ISO File Mula sa DVD
Mayroong iba’t ibang mga paraan upang gumawa ng ISO file mula sa isang DVD. Ang pinakasimpleng paraan ay ang paggamit ng software na espesyal na idinisenyo para sa paggawa ng ISO files. Mayroon ding mga built-in na tool sa ilang operating system na maaaring magamit para sa gawaing ito. Narito ang ilan sa mga pinakakaraniwang paraan:
### 1. Paggamit ng ISO Creating Software
Ito ang pinakamadali at pinakakaraniwang paraan upang gumawa ng ISO file mula sa isang DVD. Mayroong maraming mga ISO creating software na magagamit, parehong libre at bayad. Ang ilan sa mga pinakasikat na ISO creating software ay ang:
* **ImgBurn (Libre):** Ito ay isang libreng software na napakalakas at madaling gamitin. Ito ay may kakayahang gumawa ng ISO file mula sa iba’t ibang mga source, kabilang ang mga DVD, CD, at mga file sa iyong hard drive.
* **AnyDVD HD (Bayad):** Ito ay isang bayad na software na nag-aalis ng mga proteksyon sa DVD at Blu-ray discs, na nagbibigay-daan sa iyo na gumawa ng ISO file ng protektadong discs.
* **PowerISO (Bayad):** Ito ay isang bayad na software na may maraming mga tampok, kabilang ang kakayahang gumawa, mag-edit, at mag-convert ng mga ISO file.
* **DVDFab (Bayad):** Ito ay isa pang bayad na software na may kakayahang gumawa ng ISO file mula sa mga DVD at Blu-ray discs, pati na rin ang pag-convert ng mga video at audio files.
**Halimbawa: Paggamit ng ImgBurn**
1. **I-download at i-install ang ImgBurn:** Pumunta sa website ng ImgBurn ([https://www.imgburn.com/](https://www.imgburn.com/)) at i-download ang pinakabagong bersyon ng software. I-install ito sa iyong computer.
2. **Ilagay ang DVD sa iyong DVD drive:** Siguraduhing tama ang pagkakapasok ng DVD sa iyong drive.
3. **Ilunsad ang ImgBurn:** Buksan ang ImgBurn pagkatapos ng pag-install.
4. **Piliin ang “Create image file from disc”:** Sa main menu ng ImgBurn, piliin ang “Create image file from disc”.
5. **Piliin ang iyong DVD drive:** Sa window na lilitaw, siguraduhin na ang tamang DVD drive ay napili sa drop-down menu ng “Source”.
6. **Piliin ang destination folder at filename:** I-click ang icon ng folder sa seksyon ng “Destination” upang pumili ng lokasyon kung saan mo gustong i-save ang ISO file. Magbigay ng pangalan para sa iyong ISO file.
7. **Simulan ang paggawa ng ISO file:** I-click ang malaking icon na may larawan ng isang disc papunta sa isang file upang simulan ang proseso ng paggawa ng ISO file. Maghintay hanggang matapos ang proseso. Ito ay maaaring tumagal ng ilang minuto, depende sa laki ng DVD at bilis ng iyong computer.
8. **Tapos na!:** Kapag natapos na ang proseso, makakakita ka ng isang mensahe na nagsasabing “Operation Successfully Completed”. Ang iyong ISO file ay matatagpuan na ngayon sa destination folder na iyong pinili.
### 2. Paggamit ng Windows Built-in Features (Windows 10/11)
Sa Windows 10 at Windows 11, mayroong built-in na feature na nagbibigay-daan sa iyo na gumawa ng ISO file mula sa isang DVD. Bagaman hindi ito kasing-kumpleto ng mga dedicated na software, ito ay isang madaling gamitin na opsyon kung kailangan mo ng mabilisang ISO file.
1. **Ilagay ang DVD sa iyong DVD drive:** Siguraduhing tama ang pagkakapasok ng DVD sa iyong drive.
2. **Buksan ang File Explorer:** Pindutin ang Windows key + E upang buksan ang File Explorer.
3. **Mag-navigate sa DVD drive:** Hanapin ang iyong DVD drive sa kaliwang pane ng File Explorer. Ito ay karaniwang makikita sa ilalim ng “This PC” o “Computer”.
4. **I-right-click ang DVD drive:** I-right-click ang iyong DVD drive at piliin ang “Copy”.
5. **Lumikha ng isang bagong folder:** Sa isang lokasyon kung saan mo gustong i-save ang ISO file, lumikha ng isang bagong folder. Halimbawa, maaari kang gumawa ng isang folder sa iyong desktop na pinangalanang “DVD_Backup”.
6. **I-paste ang mga files sa bagong folder:** Buksan ang bagong folder na iyong ginawa at i-right-click sa loob ng folder. Piliin ang “Paste”. Ito ay kokopyahin ang lahat ng mga file mula sa DVD sa folder na ito.
7. **Gumawa ng ISO file gamit ang Disk Utility:**
* Pindutin ang Windows key at i-type ang “Disk Management”. Piliin ang “Create and format hard disk partitions”.
* Sa Disk Management window, i-click ang “Action” sa menu bar at piliin ang “Create VHD”.
* Sa “Create and Attach Virtual Hard Disk” window, itakda ang “Location” sa iyong bagong folder (halimbawa, “DVD_Backup”) at pangalanan ang file na may extension na “.iso”. Halimbawa, “DVD_Backup.iso”.
* Itakda ang “Size” sa sapat na laki upang magkasya ang lahat ng mga file na kinopya mo mula sa DVD. Ito ay maaaring kailanganin mong tantyahin, mas mainam na magbigay ng mas malaking espasyo kaysa sa kinakailangan.
* Itakda ang “Virtual hard disk format” sa “VHDX”.
* Piliin ang “Fixed size” para sa uri ng disk.
* I-click ang “OK”.
8. **Format ang bagong likhang VHDX file:** Kapag nalikha na ang VHDX file, ito ay lalabas sa ilalim ng Disk Management. I-right-click ito at piliin ang “Initialize Disk”.
* Piliin ang “MBR (Master Boot Record)” at i-click ang “OK”.
* I-right-click ang “Unallocated” space sa bagong disk at piliin ang “New Simple Volume”.
* Sundin ang wizard upang i-format ang volume. Piliin ang “NTFS” bilang file system.
* Magbigay ng isang letter para sa drive at i-click ang “Next” at “Finish”.
9. **Kopyahin ang mga files sa VHDX drive:** Kopyahin muli ang lahat ng mga file mula sa iyong DVD drive sa bagong likhang VHDX drive na iyong na-format.
10. **I-detach ang VHDX:** Sa Disk Management, i-right-click ang VHDX drive at piliin ang “Detach VHD”. Ito ay magtatanggal sa drive letter.
11. **Palitan ang extension ng file:** Pumunta sa iyong “DVD_Backup” folder. Palitan ang extension ng file mula “.vhdx” patungong “.iso”. Babalaan ka ng Windows na ang pagbabago ng extension ay maaaring makasira sa file, ngunit ito ay ligtas gawin sa kasong ito. I-click ang “Yes”.
Tandaan: Ang pamamaraang ito ay medyo komplikado at maaaring hindi gumana sa lahat ng mga DVD, lalo na sa mga may proteksyon. Ang paggamit ng dedicated na ISO creating software ay mas inirerekomenda para sa mas maaasahang resulta.
### 3. Paggamit ng Command Prompt (Advanced Users)
Para sa mga advanced users, maaari kang gumamit ng Command Prompt upang gumawa ng ISO file mula sa isang DVD. Ito ay nangangailangan ng kaunting kaalaman sa command line interface, ngunit ito ay isang mahusay na paraan upang makontrol ang proseso.
1. **I-install ang oscdimg.exe:** Ang oscdimg.exe ay isang command-line tool na ginagamit upang lumikha ng ISO files. Ito ay bahagi ng Windows Assessment and Deployment Kit (ADK). I-download at i-install ang Windows ADK mula sa website ng Microsoft ([https://docs.microsoft.com/en-us/windows-hardware/get-started/adk-install](https://docs.microsoft.com/en-us/windows-hardware/get-started/adk-install)). Kapag nag-i-install, siguraduhing piliin ang “Deployment Tools”.
2. **Buksan ang Command Prompt bilang Administrator:** Pindutin ang Windows key, i-type ang “cmd”, i-right-click ang “Command Prompt”, at piliin ang “Run as administrator”.
3. **Mag-navigate sa oscdimg.exe folder:** Gamitin ang command na `cd` upang mag-navigate sa folder kung saan naka-install ang oscdimg.exe. Ito ay karaniwang matatagpuan sa `C:\Program Files (x86)\Windows Kits\10\Assessment and Deployment Kit\Deployment Tools\amd64\oscdimg` (para sa 64-bit na sistema) o `C:\Program Files\Windows Kits\10\Assessment and Deployment Kit\Deployment Tools\x86\oscdimg` (para sa 32-bit na sistema).
4. **Gamitin ang oscdimg command:** Gamitin ang sumusunod na command upang gumawa ng ISO file:
oscdimg -m -o -u2 -udf102 -bootdata:2#p0,e,b”[bootfile_path]” “[dvd_drive_letter]:” “[output_iso_path]”
* **-m:** Nagpapahintulot sa maximum na laki ng ISO file.
* **-o:** Ino-optimize ang storage.
* **-u2:** Ginagamit ang UDF revision 2.01 file system.
* **-udf102:** Kinakailangan para sa malalaking file sizes.
* **-bootdata:2#p0,e,b”[bootfile_path]”**: Tukuyin ang boot information. Palitan ang `[bootfile_path]` ng path sa boot file ng DVD. Kung hindi mo kailangan ng bootable ISO, alisin ang parameter na ito.
* **”[dvd_drive_letter]:”**: Palitan ang `[dvd_drive_letter]` ng letter ng iyong DVD drive. Halimbawa, `D:`.
* **”[output_iso_path]”**: Palitan ang `[output_iso_path]` ng path kung saan mo gustong i-save ang ISO file. Halimbawa, `C:\Users\YourName\Desktop\DVD_Backup.iso`.
Halimbawa:
oscdimg -m -o -u2 -udf102 D: C:\Users\YourName\Desktop\DVD_Backup.iso
5. **Maghintay hanggang matapos ang proseso:** Ang paggawa ng ISO file ay maaaring tumagal ng ilang minuto, depende sa laki ng DVD at bilis ng iyong computer.
6. **Tapos na!:** Kapag natapos na ang proseso, ang iyong ISO file ay matatagpuan na ngayon sa lokasyon na iyong tinukoy.
Tandaan: Ang pamamaraang ito ay para sa mga advanced users na may kaalaman sa Command Prompt at oscdimg.exe. Siguraduhin na tama ang iyong command bago i-execute upang maiwasan ang mga error.
## Troubleshooting
Narito ang ilang mga karaniwang problema at solusyon kapag gumagawa ng ISO file mula sa isang DVD:
* **Error sa Pagkopya ng Files:** Kung nakakakuha ka ng error habang kinokopya ang mga file mula sa DVD, maaaring may sira o scratch ang disc. Subukan ang paglinis ng disc gamit ang malambot na tela. Kung hindi pa rin gumana, maaaring kailanganin mong subukan ang ibang DVD drive.
* **Protection sa DVD:** Ang ilang mga DVD ay protektado ng copyright. Kailangan mong gumamit ng software na may kakayahang mag-alis ng proteksyon bago gumawa ng ISO file. Ang AnyDVD HD ay isang halimbawa ng software na may kakayahang gawin ito.
* **Hindi Bootable ang ISO File:** Kung gumagawa ka ng bootable ISO file, siguraduhin na kasama mo ang tamang boot information sa iyong command o software settings. Kung hindi, ang ISO file ay hindi magiging bootable.
* **Hindi sapat ang Disk Space:** Siguraduhin na mayroon kang sapat na disk space sa iyong hard drive upang i-save ang ISO file. Ang mga DVD ay maaaring umabot ng ilang gigabytes.
## Konklusyon
Ang paggawa ng ISO file mula sa isang DVD ay isang mahalagang kasanayan na maaaring magamit para sa iba’t ibang mga layunin. Sa gabay na ito, natutunan mo ang iba’t ibang mga paraan upang gumawa ng ISO file gamit ang ISO creating software, built-in na features ng Windows, at Command Prompt. Sa pamamagitan ng pagsunod sa mga hakbang na ito, maaari mong madaling i-backup ang iyong mga DVD, mag-archive ng mga laro at software, at mag-install ng mga operating system sa mga virtual machine o sa pamamagitan ng mga USB drive.
Siguraduhin na piliin ang paraan na pinaka-angkop sa iyong mga pangangailangan at antas ng kaalaman. Kung ikaw ay nagsisimula pa lamang, ang paggamit ng ISO creating software tulad ng ImgBurn ay ang pinakamadaling opsyon. Para sa mga advanced users, ang paggamit ng Command Prompt ay nagbibigay ng mas malaking kontrol sa proseso.
Sa pamamagitan ng pag-unawa sa mga konsepto at mga hakbang na nabanggit sa gabay na ito, maaari kang gumawa ng ISO files nang madali at epektibo. Huwag kalimutan na mag-back up ng iyong mahahalagang DVD upang maiwasan ang pagkawala ng data at mapanatili ang iyong mga koleksyon.
Kung mayroon kang anumang mga katanungan o problema, huwag mag-atubiling mag-iwan ng komento sa ibaba. Good luck sa paggawa ng iyong ISO files!