Ang mga parrot ay kilala sa kanilang kakaibang personalidad, makulay na balahibo, at, siyempre, ang kanilang malakas na boses. Habang ang kanilang kakahayang makipag-usap at makihalubilo ay nakakaaliw, ang sobrang ingay ay maaaring maging problema, lalo na kung nakatira ka sa isang apartment o may mga kapitbahay na sensitibo sa ingay. Ang pagsasanay sa isang parrot upang mabawasan ang ingay ay nangangailangan ng pasensya, pag-unawa, at pare-parehong pamamaraan. Ang artikulong ito ay magbibigay sa iyo ng mga detalyadong hakbang at tagubilin upang matulungan kang sanayin ang iyong parrot na maging mas tahimik.
Pag-unawa sa Dahilan ng Ingay
Bago natin talakayin ang mga pamamaraan sa pagsasanay, mahalagang maunawaan kung bakit maingay ang mga parrot. Ang ingay ay isang natural na bahagi ng pag-uugali ng parrot, at may iba’t ibang dahilan kung bakit sila sumisigaw o gumagawa ng ingay:
- Komunikasyon: Ang mga parrot ay gumagamit ng ingay upang makipag-usap sa kanilang kawan (sa kasong ito, ikaw at ang iyong pamilya). Ito ay maaaring para sa pagtawag pansin, pagpapahayag ng kasiyahan, o pagbabala sa panganib.
- Pagkabagot: Ang mga parrot na nababagot o walang sapat na mental stimulation ay maaaring maging maingay upang maghanap ng atensyon.
- Pagkabalisa at Pagkatakot: Ang isang parrot na natatakot o balisa ay maaaring sumigaw bilang tanda ng pagkabalisa. Ang mga sanhi ng pagkabalisa ay maaaring kabilang ang mga bagong kapaligiran, estranghero, o malakas na ingay.
- Paghahanap ng Atensyon: Kung natutunan ng iyong parrot na ang pagsigaw ay nagdudulot ng atensyon (kahit negatibo), maaaring ipagpatuloy niya ito upang makuha ang iyong pansin.
- Kalusugan: Kung minsan, ang labis na ingay ay maaaring magpahiwatig ng isang problemang medikal. Kung ang iyong parrot ay biglang naging mas maingay kaysa karaniwan, mahalagang kumunsulta sa isang beterinaryo.
Hakbang 1: Paglikha ng Nakakapukaw na Kapaligiran
Ang paglaban sa pagkabagot ay susi sa pagbabawas ng ingay. Narito kung paano lumikha ng isang nakakapukaw na kapaligiran para sa iyong parrot:
- Mga Laruang Nakakapukaw ng Isip: Magbigay ng iba’t ibang laruan na nagpapasigla sa isip ng iyong parrot. Kabilang dito ang mga laruan ng puzzle, mga laruan na pwedeng paghiwahiwalayin, mga laruan na may iba’t ibang texture, at mga laruan na nagtatago ng pagkain. Baguhin ang mga laruan ng regular para hindi siya magsawa.
- Rotation ng Laruang: Panatilihing interesado ang iyong parrot sa pamamagitan ng pag-ikot ng mga laruan niya. Ilabas lamang ang ilang laruan nang sabay-sabay at palitan ang mga ito tuwing ilang araw o linggo.
- Pagsasanay at Mga Trick: Sanayin ang iyong parrot na gumawa ng mga trick o mag-participate sa mga session ng pagsasanay. Ang pagsasanay ay hindi lamang nagpapasigla sa isip, kundi pinalalakas din ang iyong bond sa iyong parrot.
- Panahon sa Labas ng Kulungan: Payagan ang iyong parrot ng sapat na oras sa labas ng kanyang kulungan bawat araw. Ito ay nagbibigay sa kanya ng pagkakataong mag-explore, mag-exercise, at makipag-ugnayan sa iyo. Mag-supervise ng maigi sa panahon na nasa labas siya para maiwasan ang mga aksidente.
- Pagpapayaman sa Pagkain: Gawing mas kawili-wili ang oras ng pagkain sa pamamagitan ng pagtatago ng pagkain sa mga laruan ng puzzle o sa pamamagitan ng pagpapakain sa kanya ng maliliit na piraso ng gulay na nakasabit sa kulungan.
- Pakikipag-ugnayan sa Iba: Kung maaari, bigyan ang iyong parrot ng pagkakataong makipag-ugnayan sa ibang mga parrot o hayop. Ngunit maging maingat at mag-supervise ng maigi sa unang pagkikita nila.
Hakbang 2: Pag-iwas sa Pagpapalakas ng Negatibong Pag-uugali
Mahalagang iwasan ang hindi sinasadyang pagpapalakas ng maingay na pag-uugali. Narito kung paano:
- Huwag Pansinin ang Ingay: Ito ay maaaring mahirap, ngunit ang pinakamabisang paraan upang matigil ang paghahanap ng atensyon ay ang huwag pansinin ang ingay. Hangga’t sigurado ka na ang iyong parrot ay hindi nasasaktan, nababagot, o nangangailangan ng tulong, huwag pansinin ang kanyang ingay.
- Huwag Sumigaw pabalik: Ang pagsigaw pabalik sa iyong parrot ay nagpapatunay lamang na ang pagsigaw ay gumagana upang makuha ang iyong atensyon. Maaari ring isipin ng iyong parrot na nakikilahok ka sa isang sesyon ng pagsigaw.
- Magbigay ng Atensyon sa Katahimikan: Kapag tahimik ang iyong parrot, bigyan siya ng atensyon, papuri, o isang treat. Ito ay nagpapatibay sa katahimikan bilang isang kanais-nais na pag-uugali.
Hakbang 3: Pagtuturo ng mga Alternatibong Pag-uugali
Sa halip na pigilan lamang ang ingay, turuan ang iyong parrot ng mga alternatibong pag-uugali na maaari niyang gamitin upang makuha ang iyong atensyon. Narito ang ilang halimbawa:
- Pagsasanay sa “Tahimik”: Turuan ang iyong parrot ng cue na “tahimik”. Kapag ang iyong parrot ay maingay, sabihin ang “tahimik” sa isang matatag na boses. Kung huminto siya sa paggawa ng ingay, gantimpalaan siya ng isang treat o papuri.
- Pagtuturo ng Pagsasalita: Turuan ang iyong parrot na magsalita ng mga salita o parirala sa halip na sumigaw. Maaari mong gamitin ang mga pamamaraan ng positibong pagpapatibay upang hikayatin ang iyong parrot na magsalita.
- Pagtuturo ng mga Trick: Ang pagtuturo ng mga trick ay nagbibigay sa iyong parrot ng isang paraan upang makuha ang iyong atensyon sa isang positibong paraan. Kapag gumawa siya ng isang trick, gantimpalaan siya ng papuri at isang treat.
- Bell Training: Sanayin ang iyong parrot na tumunog ng kampana para makuha ang iyong pansin. Ito ay mas katanggap-tanggap kaysa sa pagsigaw, at maaari mo itong turuan sa pamamagitan ng paggamit ng positibong pagpapatibay.
Hakbang 4: Pamamahala sa Kapaligiran
Ang kapaligiran ng iyong parrot ay maaaring makaapekto sa kanyang antas ng ingay. Narito ang ilang paraan upang pamahalaan ang kanyang kapaligiran upang mabawasan ang ingay:
- Takpan ang Kulungan: Kung ang iyong parrot ay maingay sa umaga, subukang takpan ang kanyang kulungan sa gabi upang hindi siya magising ng maaga.
- Lokasyon ng Kulungan: Ilagay ang kulungan ng iyong parrot sa isang lugar kung saan siya ay bahagi ng pamilya, ngunit hindi masyadong maingay o abala. Iwasan ang paglalagay ng kulungan sa isang lugar na dumadaan ng maraming tao o direktang sikat ng araw.
- Regular na Iskedyul: Ang mga parrot ay umuunlad sa regular na iskedyul. Subukang pakainin, patulugin, at makipag-ugnayan sa iyong parrot sa parehong oras araw-araw.
- Ingay sa Background: Ang ilang parrot ay nakakahanap ng ginhawa sa ingay sa background, tulad ng musika o TV. Ito ay maaaring makatulong na mabawasan ang pagkabalisa at ingay na may kaugnayan sa pagkabagot.
Hakbang 5: Pagkonsulta sa isang Professional
Kung nahihirapan kang sanayin ang iyong parrot na bawasan ang ingay, huwag mag-atubiling kumunsulta sa isang avian behaviorist o beterinaryo. Maaari silang magbigay ng mga indibidwal na payo at tulungan kang tukuyin ang anumang pinagbabatayan na mga medikal o pag-uugali na isyu.
Iba Pang Mga Tip
- Maging Matiyaga: Ang pagsasanay ay nangangailangan ng oras at pasensya. Huwag masiraan ng loob kung hindi ka nakakita ng mga resulta agad. Patuloy lang na maging pare-pareho sa iyong pagsasanay at sa huli ay makikita mo ang pagpapabuti.
- Maging Pare-pareho: Mahalaga ang pagkakapare-pareho sa pagsasanay. Gamitin ang parehong mga command at gantimpala sa bawat oras.
- Positibong Pagpapatibay: Ang positibong pagpapatibay ay ang pinakamabisang paraan upang sanayin ang isang parrot. Gantimpalaan ang iyong parrot para sa mabuting pag-uugali at huwag parusahan siya para sa masamang pag-uugali.
- Pag-unawa sa mga Espesyal na Pangangailangan: Ang bawat species ng parrot ay may kanya-kanyang pag-uugali at pangangailangan. Alamin ang tungkol sa mga espesyal na pangangailangan ng iyong parrot upang mas maunawaan mo ang kanyang pag-uugali.
- Pagkonsulta sa isang Veterinarian: Kung ang sobrang ingay ng iyong parrot ay biglang nangyari, mahalagang magpakonsulta sa isang veterinarian para ma-rule out ang anumang medikal na problema.
Konklusyon
Ang pagsasanay sa isang parrot upang mabawasan ang ingay ay isang mahaba at patuloy na proseso, ngunit ito ay posible sa pamamagitan ng pasensya, pag-unawa, at pare-parehong pagsisikap. Sa pamamagitan ng paglikha ng isang nakakapukaw na kapaligiran, pag-iwas sa pagpapalakas ng negatibong pag-uugali, pagtuturo ng mga alternatibong pag-uugali, pamamahala sa kapaligiran, at pagkonsulta sa isang propesyonal kung kinakailangan, matutulungan mo ang iyong parrot na maging mas tahimik at masiyahan sa isang mas payapa at masayang relasyon sa iyong alagang ibon.
