Paano Tanggalin ang Virus at I-Unblock ang Facebook: Gabay Hakbang-Hakbang

Maraming Pilipino ang gumagamit ng Facebook araw-araw para kumonekta sa mga kaibigan at pamilya, magbasa ng mga balita, at maglibang. Kaya naman, nakakabahala kapag hindi mo ma-access ang iyong Facebook account dahil sa isang virus o malware. Ang mga virus ay maaaring magdulot ng iba’t ibang problema, tulad ng pagnanakaw ng iyong personal na impormasyon, pagkalat ng spam sa iyong pangalan, o pag-block ng iyong access sa Facebook. Sa gabay na ito, tuturuan ka naming hakbang-hakbang kung paano tanggalin ang virus at i-unblock ang iyong Facebook account upang makabalik ka sa paggamit nito nang ligtas.

**Ano ang mga Senyales na May Virus sa Iyong Computer o Account?**

Bago natin talakayin kung paano tanggalin ang virus, mahalaga na malaman mo muna ang mga senyales na nagpapahiwatig na mayroon kang virus sa iyong computer o account. Narito ang ilan sa mga karaniwang senyales:

* **Biglaang pagbagal ng iyong computer:** Kung ang iyong computer ay biglang bumagal, maaaring ito ay dahil sa isang virus na kumokonsumo ng mga resources nito.
* **Mga hindi inaasahang pop-up ads:** Ang mga pop-up ads na lumalabas kahit hindi ka nagba-browse ay maaaring senyales ng adware, isang uri ng malware.
* **Pagbabago sa iyong homepage o search engine:** Kung ang iyong homepage o search engine ay biglang nagbago nang hindi mo ito ginawa, maaaring ito ay dahil sa isang browser hijacker.
* **Mga kahina-hinalang post o mensahe sa iyong Facebook account:** Kung nakikita mo ang mga post o mensahe sa iyong Facebook account na hindi mo ginawa, maaaring ang iyong account ay na-compromise ng isang virus.
* **Hindi mo ma-access ang iyong Facebook account:** Kung hindi mo ma-access ang iyong Facebook account, maaaring ito ay dahil sa isang virus na nag-block nito.
* **Mga babala mula sa iyong antivirus software:** Kung ang iyong antivirus software ay nagbibigay ng mga babala tungkol sa mga virus o malware, mahalaga na seryosohin ito.

**Mga Hakbang sa Pag-alis ng Virus at Pag-Unblock ng Facebook**

Kung nakakaranas ka ng alinman sa mga senyales na nabanggit sa itaas, mahalaga na kumilos kaagad upang tanggalin ang virus at i-unblock ang iyong Facebook account. Narito ang mga hakbang na maaari mong sundin:

**Hakbang 1: I-scan ang Iyong Computer Gamit ang Isang Antivirus Software**

Ang unang hakbang ay i-scan ang iyong computer gamit ang isang antivirus software. Kung wala ka pang antivirus software, maaari kang mag-download ng isa mula sa isang mapagkakatiwalaang website. Narito ang ilan sa mga popular na antivirus software na maaari mong gamitin:

* **Norton AntiVirus:** Isang kilalang antivirus software na nagbibigay ng proteksyon laban sa iba’t ibang uri ng malware.
* **McAfee AntiVirus:** Isa pang popular na antivirus software na may malawak na hanay ng mga feature.
* **Bitdefender Antivirus:** Isang antivirus software na nakakuha ng maraming parangal para sa kanyang pagiging epektibo.
* **Kaspersky Anti-Virus:** Isa ring magandang pagpipilian para sa proteksyon laban sa mga virus.
* **Windows Defender:** Ang built-in na antivirus software sa Windows, na sapat na para sa pangunahing proteksyon.

Pagkatapos mong i-download at i-install ang antivirus software, i-scan ang iyong buong computer. Ang proseso ng pag-scan ay maaaring tumagal ng ilang oras, depende sa laki ng iyong hard drive at sa dami ng mga file na kailangang i-scan. Siguraduhin na hayaan ang antivirus software na tanggalin o i-quarantine ang anumang mga virus o malware na matatagpuan nito.

**Hakbang 2: I-update ang Iyong Antivirus Software**

Mahalaga na panatilihing updated ang iyong antivirus software upang matiyak na mayroon itong pinakabagong mga depinisyon ng virus. Ang mga bagong virus ay lumalabas araw-araw, kaya kailangan mong regular na i-update ang iyong antivirus software upang maprotektahan ang iyong computer laban sa mga ito.

Karamihan sa mga antivirus software ay may awtomatikong update feature, na maaaring mong i-configure upang awtomatikong i-download at i-install ang mga update. Kung wala kang awtomatikong update feature, kailangan mong manu-manong i-update ang iyong antivirus software.

**Hakbang 3: Tanggalin ang mga Kahina-hinalang Browser Extensions**

Ang mga browser extensions ay maliit na programa na maaaring magdagdag ng mga bagong feature sa iyong web browser. Gayunpaman, ang ilang mga browser extensions ay maaaring maging malware na maaaring makapinsala sa iyong computer o magnakaw ng iyong personal na impormasyon. Mahalaga na tanggalin mo ang anumang mga kahina-hinalang browser extensions na hindi mo nakikilala o hindi mo ginagamit.

Narito kung paano tanggalin ang mga browser extensions sa iba’t ibang web browser:

* **Google Chrome:** I-type ang `chrome://extensions` sa address bar at pindutin ang Enter. Hanapin ang anumang mga kahina-hinalang extensions at i-click ang “Remove”.
* **Mozilla Firefox:** I-type ang `about:addons` sa address bar at pindutin ang Enter. Hanapin ang anumang mga kahina-hinalang extensions at i-click ang “Remove”.
* **Microsoft Edge:** I-type ang `edge://extensions` sa address bar at pindutin ang Enter. Hanapin ang anumang mga kahina-hinalang extensions at i-click ang “Uninstall”.

**Hakbang 4: I-reset ang Iyong Web Browser**

Ang pag-reset ng iyong web browser ay maaaring makatulong na tanggalin ang anumang mga malware na nakatago sa mga setting nito. Ang pag-reset ng iyong web browser ay ibabalik ito sa mga default na setting nito, na tatanggalin ang anumang mga pagbabago na ginawa ng malware.

Narito kung paano i-reset ang iba’t ibang web browser:

* **Google Chrome:** I-type ang `chrome://settings/resetProfileSettings` sa address bar at pindutin ang Enter. I-click ang “Reset settings” at pagkatapos ay i-click ang “Reset”.
* **Mozilla Firefox:** I-type ang `about:support` sa address bar at pindutin ang Enter. I-click ang “Refresh Firefox” at pagkatapos ay i-click ang “Refresh Firefox” muli.
* **Microsoft Edge:** I-type ang `edge://settings/resetProfileSettings` sa address bar at pindutin ang Enter. I-click ang “Restore settings to their default values” at pagkatapos ay i-click ang “Reset”.

**Hakbang 5: Baguhin ang Iyong Facebook Password**

Kung sa tingin mo ay na-compromise ang iyong Facebook account, mahalaga na baguhin mo agad ang iyong password. Pumili ng isang malakas na password na mahirap hulaan, at huwag itong gamitin sa ibang mga account.

Narito kung paano baguhin ang iyong Facebook password:

1. Mag-log in sa iyong Facebook account.
2. I-click ang arrow sa kanang tuktok ng iyong Facebook page.
3. Piliin ang “Settings & Privacy”, pagkatapos ay i-click ang “Settings”.
4. I-click ang “Security and Login”.
5. I-click ang “Change password”.
6. Ipasok ang iyong kasalukuyang password at ang iyong bagong password.
7. I-click ang “Save Changes”.

**Hakbang 6: I-enable ang Two-Factor Authentication**

Ang two-factor authentication ay isang karagdagang layer ng seguridad na nangangailangan sa iyo na magbigay ng dalawang uri ng pagkakakilanlan kapag nagla-log in sa iyong Facebook account. Ito ay maaaring isang password at isang code na ipinapadala sa iyong telepono.

Ang pag-enable ng two-factor authentication ay makakatulong na protektahan ang iyong Facebook account laban sa mga hacker, kahit na alam nila ang iyong password.

Narito kung paano i-enable ang two-factor authentication sa Facebook:

1. Mag-log in sa iyong Facebook account.
2. I-click ang arrow sa kanang tuktok ng iyong Facebook page.
3. Piliin ang “Settings & Privacy”, pagkatapos ay i-click ang “Settings”.
4. I-click ang “Security and Login”.
5. Sa ilalim ng “Two-Factor Authentication”, i-click ang “Use two-factor authentication”.
6. Piliin ang iyong gustong paraan ng two-factor authentication at sundin ang mga tagubilin.

**Hakbang 7: I-report ang Problema sa Facebook**

Kung hindi mo pa rin ma-access ang iyong Facebook account pagkatapos sundin ang mga hakbang na nabanggit sa itaas, maaari mong i-report ang problema sa Facebook. Susuriin ng Facebook ang iyong report at tutulungan ka nilang i-unblock ang iyong account.

Narito kung paano i-report ang problema sa Facebook:

1. Pumunta sa Facebook Help Center.
2. Hanapin ang “My account has been hacked” o “I can’t log in”.
3. Sundin ang mga tagubilin upang i-report ang problema.

**Hakbang 8: Mag-ingat sa mga Phishing Scams**

Ang mga phishing scams ay mga pagtatangka na nakawin ang iyong personal na impormasyon sa pamamagitan ng pagpapanggap na isang mapagkakatiwalaang entity, tulad ng Facebook. Ang mga phishing scams ay maaaring dumating sa anyo ng mga email, mensahe, o website na mukhang lehitimo, ngunit ang mga ito ay idinisenyo upang linlangin ka na ibigay ang iyong username, password, o iba pang personal na impormasyon.

Mag-ingat sa mga email o mensahe na humihingi ng iyong personal na impormasyon, lalo na kung hindi mo inaasahan ang mga ito. Huwag mag-click sa anumang mga link sa mga email o mensahe na hindi mo pinagkakatiwalaan, at huwag kailanman ibigay ang iyong personal na impormasyon sa isang website na hindi secure (ibig sabihin, ang URL ay nagsisimula sa “http://” sa halip na “https://”).

**Hakbang 9: Panatilihing Ligtas ang Iyong Computer at Account**

Ang pinakamahusay na paraan upang maiwasan ang mga virus at malware ay ang panatilihing ligtas ang iyong computer at account. Narito ang ilang mga tip para sa pananatiling ligtas online:

* Gumamit ng isang malakas na password para sa lahat ng iyong mga account.
* Huwag kailanman ibahagi ang iyong password sa sinuman.
* I-enable ang two-factor authentication para sa lahat ng iyong mga account.
* Mag-ingat sa mga phishing scams.
* I-update ang iyong antivirus software at operating system.
* I-install lamang ang mga software mula sa mga mapagkakatiwalaang mga website.
* Mag-ingat sa pag-click sa mga link o pag-download ng mga file mula sa mga hindi kilalang pinagmulan.

**Karagdagang Tips**

* **Gumamit ng isang VPN (Virtual Private Network):** Ang isang VPN ay nag-e-encrypt ng iyong internet traffic at itinatago ang iyong IP address, na ginagawang mas mahirap para sa mga hacker na subaybayan ka.
* **Mag-backup ng iyong mga file:** Kung ang iyong computer ay nahawaan ng isang virus, maaari mong mawala ang lahat ng iyong mga file. Ang pag-backup ng iyong mga file ay makakatulong na protektahan ang mga ito sa kaso ng isang sakuna.
* **Kumunsulta sa isang eksperto:** Kung hindi ka sigurado kung paano tanggalin ang virus o i-unblock ang iyong Facebook account, maaari kang kumunsulta sa isang eksperto sa computer.

**Konklusyon**

Ang pagtanggal ng virus at pag-unblock ng iyong Facebook account ay maaaring maging isang nakakapagod na proseso, ngunit mahalaga na kumilos kaagad upang maprotektahan ang iyong computer at personal na impormasyon. Sa pamamagitan ng pagsunod sa mga hakbang na nabanggit sa gabay na ito, maaari mong tanggalin ang virus, i-unblock ang iyong Facebook account, at bumalik sa paggamit nito nang ligtas. Tandaan na ang pag-iingat ay mas mahusay kaysa sa paggamot, kaya sundin ang mga tip na nabanggit sa itaas upang mapanatiling ligtas ang iyong computer at account sa hinaharap.