H1Pagpigil sa Pagkainis: Gabay Para Mas Maging Matiyaga sa Iba
Nakakainis. Aaminin natin. May mga tao talagang nakakainis. Minsan, yung simpleng pagnguya nila, yung paraan ng kanilang pagsasalita, o kaya yung paulit-ulit nilang pagtatanong ay nakakabwisit na. Pero ang palaging pagkainis sa ibang tao ay hindi lang nakakapagod, nakakasama rin sa ating mental at emosyonal na kalusugan. Kaya naman, mahalagang matutunan kung paano pigilan ang ating pagkainis at maging mas matiyaga sa mga taong nakapaligid sa atin.
**Bakit Ba Tayo Naiinis?**
Bago natin pag-usapan kung paano maiiwasan ang pagkainis, alamin muna natin kung bakit ba tayo naiinis sa ibang tao. Maraming posibleng dahilan:
* **Mga Personal na Katangian:** Minsan, may mga katangian ang ibang tao na hindi natin gusto. Maaaring ito ay dahil sa kanilang ugali, pananalita, o kaya ay mga gawi.
* **Hindi Natutugunan na Inaasahan:** Naiinis tayo kapag hindi natutugunan ng ibang tao ang ating mga inaasahan. Halimbawa, naiinis tayo sa katrabaho natin kung palagi siyang late magpasa ng report.
* **Stress at Pagod:** Kapag tayo ay stressed o pagod, mas madali tayong mainis sa ibang tao. Mas maikli ang ating pasensya at mas sensitive tayo sa mga bagay na nakakairita.
* **Hindi Nalutas na Problema:** Minsan, ang pagkainis natin sa ibang tao ay resulta ng hindi nalutas na problema. Halimbawa, galit tayo sa isang kaibigan dahil sa isang bagay na nangyari noon, pero hindi pa natin ito napapatawad.
* **Projection:** Minsan, ang naiinis tayo sa ibang tao ay dahil nakikita natin sa kanila ang mga katangian na ayaw natin sa ating sarili. Halimbawa, naiinis tayo sa isang taong makasarili dahil lihim din tayong makasarili.
**Mga Hakbang Para Mabawasan ang Pagkainis**
Ngayong alam na natin kung bakit tayo naiinis, pag-usapan naman natin kung paano ito maiiwasan. Narito ang ilang mga hakbang na maaari mong sundin:
**1. Kilalanin ang Iyong Mga Trigger:**
Ang unang hakbang ay alamin kung ano ang mga bagay na nagti-trigger ng iyong pagkainis. Isulat ang mga sitwasyon, mga tao, o mga gawi na madalas mong ikainis. Kapag alam mo na ang iyong mga trigger, mas madali mong maiiwasan ang mga ito o kaya ay maghanda para harapin ang mga ito.
* **Mag-Journal:** Maglaan ng oras para mag-journal. Isulat ang mga sitwasyon kung saan ka nakaramdam ng pagkainis. Sino ang kasama mo? Ano ang nangyari? Ano ang eksaktong sinabi o ginawa na nakapagpainis sa iyo? Paano ka tumugon?
* **Mag-Reflect:** Pagkatapos mong isulat ang iyong karanasan, pag-isipan ito. Mayroon bang pattern? Madalas ka bang mainis sa mga taong mabagal kumilos? Sa mga taong laging nagrereklamo? Sa mga taong hindi marunong makinig? Kapag nakakita ka ng pattern, mas maiintindihan mo kung ano ang nagpapagalit sa iyo.
* **Maging Mapagmatyag:** Sa susunod na makaramdam ka ng pagkainis, itigil mo ang ginagawa mo at pag-isipan kung ano ang nangyayari. Ano ang iyong iniisip? Ano ang iyong nararamdaman? Ano ang ginagawa ng taong nakapaligid sa iyo? Sa pamamagitan ng pagiging mapagmatyag, mas maiintindihan mo kung bakit ka naiinis.
**2. Baguhin ang Iyong Pananaw:**
Minsan, ang pagkainis natin ay dahil sa ating pananaw. Kung palagi tayong naghahanap ng mali sa ibang tao, madali tayong maiinis. Subukang baguhin ang iyong pananaw at mag-focus sa positibong katangian ng mga tao.
* **Maghanap ng Positibo:** Sa halip na mag-focus sa mga bagay na nakakainis sa iyo sa ibang tao, subukang maghanap ng positibong katangian. Halimbawa, kung naiinis ka sa katrabaho mong laging late, subukan mong hanapin ang kanyang mga magagandang katangian. Baka naman siya ay masipag, matalino, o kaya ay magaling makisama.
* **Magpakita ng Empatiya:** Subukang ilagay ang iyong sarili sa posisyon ng ibang tao. Bakit kaya siya nagkakaganoon? Ano kaya ang kanyang pinagdadaanan? Kapag mas naintindihan mo ang kanyang sitwasyon, mas magiging matiyaga ka sa kanya.
* **Tanggapin ang Pagkakaiba:** Tanggapin na magkakaiba ang mga tao. Hindi lahat ay pareho ng iyong pag-iisip, paniniwala, o gawi. Ang pagtanggap sa pagkakaiba ay makakatulong sa iyo na maging mas tolerant sa ibang tao.
**3. Kontrolin ang Iyong Reaksyon:**
Kahit na hindi mo maiwasan ang pagkainis, maaari mong kontrolin ang iyong reaksyon. Huwag hayaang mangibabaw ang iyong emosyon. Huminga ng malalim, magbilang hanggang sampu, o kaya ay lumayo muna sa sitwasyon hanggang kumalma ka.
* **Huminga ng Malalim:** Kapag nararamdaman mong naiinis ka na, huminga ng malalim. Hinga ka ng malalim sa iyong ilong, pigilan mo ng ilang segundo, at pagkatapos ay dahan-dahan mong ilabas sa iyong bibig. Ulitin mo ito ng ilang beses hanggang kumalma ka.
* **Magbilang Hanggang Sampu:** Isa pang paraan para kontrolin ang iyong reaksyon ay magbilang hanggang sampu. Habang nagbibilang ka, subukan mong pag-isipan ang sitwasyon at hanapan ng solusyon.
* **Lumayo Muna sa Sitwasyon:** Kung hindi mo kayang kontrolin ang iyong emosyon, lumayo muna sa sitwasyon. Maglakad-lakad ka, uminom ng tubig, o kaya ay makinig ng musika. Kapag kumalma ka na, saka ka bumalik at harapin ang sitwasyon.
**4. Komunikasyon ang Susi:**
Kung ang pagkainis mo ay dahil sa isang partikular na tao, subukang makipag-usap sa kanya. Ipaliwanag sa kanya kung ano ang iyong nararamdaman at kung bakit ka naiinis. Siguraduhing gawin ito sa mahinahon at respektuosong paraan.
* **Pumili ng Tamang Oras at Lugar:** Huwag makipag-usap sa taong nakakainis sa iyo kapag galit ka pa. Pumili ng tamang oras at lugar kung saan kayo ay parehong kalmado at relaxed.
* **Maging Direkta at Malinaw:** Ipaliwanag sa kanya kung ano ang iyong nararamdaman at kung bakit ka naiinis. Maging direkta at malinaw sa iyong pagsasalita. Huwag kang magpaliguy-ligoy.
* **Gumamit ng “Ako” Statements:** Sa halip na sabihin sa kanya kung ano ang mali sa kanya, sabihin mo sa kanya kung paano ka naaapektuhan ng kanyang mga aksyon. Halimbawa, sa halip na sabihing “Nakakainis ka dahil palagi kang late,” sabihin mo “Naiinis ako kapag late ka dahil nagiging stressed ako.”
* **Makinig ng Mabuti:** Pagkatapos mong magsalita, makinig ka sa kanyang sasabihin. Subukan mong intindihin ang kanyang pananaw. Huwag kang mag-interrupt o mag-defend.
* **Maghanap ng Kompromiso:** Maghanap ng solusyon na makakabuti sa inyong dalawa. Maging handa kang magbigay at magparaya.
**5. Pagpapatawad:**
Ang pagpapatawad ay hindi madali, pero mahalaga ito para makalaya ka sa iyong pagkainis. Tanggapin na nagkamali ang ibang tao at piliing patawarin sila. Hindi ito nangangahulugan na kinukunsinti mo ang kanilang ginawa, kundi pinapalaya mo ang iyong sarili sa galit at hinanakit.
* **Intindihin ang Proseso ng Pagpapatawad:** Ang pagpapatawad ay isang proseso. Hindi ito nangyayari overnight. Kailangan mong bigyan ang iyong sarili ng oras para magluksa, magalit, at magpatawad.
* **Isulat ang Iyong Nararamdaman:** Isulat ang iyong nararamdaman tungkol sa taong nakasakit sa iyo. Ilabas mo ang lahat ng iyong galit, sama ng loob, at hinanakit.
* **Magpakita ng Empatiya:** Subukan mong intindihin kung bakit nagawa ng taong iyon ang kanyang ginawa. Ano kaya ang kanyang pinagdadaanan? Kapag mas naintindihan mo ang kanyang sitwasyon, mas madali mong mapapatawad siya.
* **Pumili na Magpatawad:** Ang pagpapatawad ay isang pagpili. Piliin mong patawarin ang taong nakasakit sa iyo. Hindi ito nangangahulugan na kinukunsinti mo ang kanyang ginawa, kundi pinapalaya mo ang iyong sarili sa galit at hinanakit.
* **Huwag Kalimutan, Patawarin Mo Rin ang Iyong Sarili:** Minsan, kailangan din nating patawarin ang ating sarili. Maaaring nakagawa tayo ng pagkakamali na nakasakit sa ibang tao. Patawarin mo ang iyong sarili at mag-focus sa pagiging mas mabuting tao.
**6. Alagaan ang Sarili:**
Kapag ikaw ay stressed o pagod, mas madali kang mainis sa ibang tao. Kaya naman, mahalagang alagaan mo ang iyong sarili. Magpahinga ka ng sapat, kumain ng masustansyang pagkain, at mag-ehersisyo. Gumawa ka rin ng mga bagay na nakakapagpasaya sa iyo.
* **Matulog ng Sapat:** Ang kakulangan sa tulog ay maaaring magdulot ng irritability at pagkainis. Sikaping matulog ng 7-8 oras bawat gabi.
* **Kumain ng Masustansyang Pagkain:** Ang pagkain ng masustansyang pagkain ay makakatulong sa iyong mood at energy levels. Iwasan ang mga processed foods, sugary drinks, at caffeine.
* **Mag-Ehersisyo:** Ang ehersisyo ay nakakapagpababa ng stress at nakakapagpataas ng endorphins, na mayroong mood-boosting effects. Maglakad-lakad, mag-jogging, o kaya ay mag-yoga.
* **Gumawa ng Mga Bagay na Nakakapagpasaya sa Iyo:** Maglaan ng oras para sa mga bagay na nakakapagpasaya sa iyo. Magbasa ng libro, manood ng sine, makipag-usap sa mga kaibigan, o kaya ay gumawa ng creative activity.
**7. Maghanap ng Propesyonal na Tulong:**
Kung nahihirapan kang kontrolin ang iyong pagkainis, maaaring kailangan mo ng propesyonal na tulong. Ang isang therapist o counselor ay makakatulong sa iyo na matukoy ang mga ugat ng iyong pagkainis at matutunan ang mga coping mechanisms.
* **Hanapin ang Tamang Therapist:** Mahalagang makahanap ng therapist na komportable ka at may experience sa pagtulong sa mga taong may problema sa anger management.
* **Maging Bukas at Honest:** Maging bukas at honest sa iyong therapist. Sabihin mo sa kanya ang lahat ng iyong nararamdaman at iniisip.
* **Sundin ang Kanyang Payo:** Sundin ang payo ng iyong therapist at gawin ang mga assignments na ibinibigay niya sa iyo.
**Konklusyon**
Ang pagiging matiyaga sa ibang tao ay isang kasanayan na kailangan ng pagsasanay. Hindi ito madali, pero posible. Sa pamamagitan ng pagkilala sa iyong mga trigger, pagbabago ng iyong pananaw, pagkontrol sa iyong reaksyon, pakikipag-usap, pagpapatawad, pag-aalaga sa sarili, at paghingi ng propesyonal na tulong, maaari mong mabawasan ang iyong pagkainis at maging mas matiyaga sa mga taong nakapaligid sa iyo. Tandaan na ang bawat isa ay may kanya-kanyang pinagdadaanan at pagsubok. Ang pagiging mas mapag-unawa at matiyaga ay hindi lamang makakatulong sa iyong relasyon sa iba, kundi pati na rin sa iyong sariling kapayapaan ng isip. Ang pagiging kalmado at matiyaga ay mas makapagbibigay sayo ng kontrol sa sitwasyon kesa ang magpadala sa galit. Maging mahinahon at maging mapagpasensya.