Paano Gumamit ng BitTorrent: Isang Kumpletong Gabay
Ang BitTorrent ay isang napakalakas na protocol para sa pagbabahagi ng mga file sa Internet. Ito ay naiiba sa tradisyonal na pag-download dahil sa halip na mag-download mula sa isang central server, nagda-download ka mula sa iba pang mga gumagamit (peers) na mayroon nang bahagi o kumpletong file. Ito ay nagreresulta sa mas mabilis at mas matatag na pag-download, lalo na para sa malalaking file.
Sa gabay na ito, tatalakayin natin ang mga sumusunod:
- Ano ang BitTorrent at paano ito gumagana
- Mga panganib at legalidad ng paggamit ng BitTorrent
- Pagpili ng BitTorrent client
- Pag-configure ng iyong BitTorrent client
- Paghahanap at pag-download ng mga torrent
- Pagprotekta sa iyong privacy habang gumagamit ng BitTorrent
- Troubleshooting
Ano ang BitTorrent at Paano Ito Gumagana?
Ang BitTorrent ay isang peer-to-peer (P2P) na protocol para sa pagbabahagi ng file. Sa halip na mag-download ng isang file mula sa isang solong server, ang file ay nahahati sa maliliit na piraso, at ang mga piraso na ito ay ibinabahagi sa pagitan ng maraming gumagamit. Kapag nag-download ka ng isang torrent, nagda-download ka ng mga piraso mula sa iba’t ibang mga gumagamit (peers) na mayroon ng mga piraso na iyon. Habang nagda-download ka, nagsisimula ka ring ibahagi ang mga piraso na na-download mo sa iba pang mga gumagamit. Ito ay tinatawag na seeding.
Ang isang torrent file (.torrent) ay hindi naglalaman ng aktwal na data ng file. Sa halip, naglalaman ito ng metadata tungkol sa mga file na ibinabahagi, kasama ang isang tracker URL. Ang tracker ay isang server na nagko-coordinate sa pagitan ng mga peers na nagbabahagi ng file. Ito ay nagsisilbing tagapamagitan na tumutulong sa mga peers na makita ang isa’t isa upang magbahagi ng data.
Narito ang isang hakbang-hakbang na paglalarawan ng kung paano gumagana ang BitTorrent:
- Paghahanap ng Torrent File: Una, kailangan mong makahanap ng isang torrent file (.torrent) para sa file na gusto mong i-download. Ang mga torrent file ay karaniwang matatagpuan sa mga website ng torrent trackers.
- Pagbubukas ng Torrent File sa BitTorrent Client: Kapag mayroon ka nang torrent file, buksan ito gamit ang iyong BitTorrent client (halimbawa, qBittorrent, Transmission, o uTorrent).
- Pagkonekta sa Tracker: Ang BitTorrent client ay gagamit ng tracker URL na nasa torrent file para kumonekta sa tracker server.
- Pagkuha ng Listahan ng Peers: Ang tracker ay magbibigay sa iyong client ng listahan ng iba pang mga peers (mga gumagamit) na nagda-download o nagse-seed (nagbabahagi) ng parehong file.
- Pag-download ng mga Piraso ng File: Ang iyong client ay magsisimulang mag-download ng maliliit na piraso ng file mula sa iba’t ibang peers. Ginagawa ito nang sabay-sabay, kaya mas mabilis ang pag-download.
- Pagbabahagi ng mga Piraso (Seeding): Habang nagda-download ka, ibinabahagi mo rin ang mga piraso na na-download mo sa iba pang mga peers. Ito ang tinatawag na “seeding.” Ang mas maraming tao na nagse-seed, mas mabilis ang pag-download para sa lahat.
- Pagkumpleto ng Pag-download: Kapag na-download mo na ang lahat ng piraso ng file, bubuuin ng iyong client ang kumpletong file.
Mga Panganib at Legalidad ng Paggamit ng BitTorrent
Mahalagang maunawaan ang mga panganib at legalidad na nauugnay sa paggamit ng BitTorrent bago ka magsimula.
Mga Panganib:
- Malware: Ang mga torrent file ay maaaring maglaman ng malware, tulad ng mga virus, trojan horse, at spyware. Laging i-scan ang mga na-download na file gamit ang isang antivirus program bago mo ito buksan.
- Copyright Infringement: Ang pag-download at pagbabahagi ng mga copyrighted na materyales (tulad ng mga pelikula, musika, at software) nang walang pahintulot ay ilegal sa maraming bansa. Maaari kang maharap sa mga legal na parusa kung mahuli ka.
- Pagsubaybay: Ang iyong IP address ay nakikita ng iba pang mga peers sa torrent swarm. Maaaring gamitin ang IP address na ito para subaybayan ang iyong aktibidad sa Internet.
Legalidad:
Ang paggamit ng BitTorrent protocol mismo ay hindi ilegal. Ang legalidad ay nakasalalay sa uri ng mga file na iyong dina-download at ibinabahagi. Ang pag-download ng mga legal na file, tulad ng mga open-source na software, public domain na libro, o mga file na pinapayagan ng may-ari ng copyright, ay legal. Ngunit ang pag-download ng mga copyrighted na materyales nang walang pahintulot ay ilegal.
Pagpili ng BitTorrent Client
Maraming BitTorrent client na available, bawat isa ay may kani-kaniyang kalamangan at kahinaan. Narito ang ilan sa mga pinakasikat:
- qBittorrent: Isang open-source at libreng BitTorrent client na walang ad at nag-aalok ng maraming advanced features. Ito ay itinuturing na isa sa mga pinakamahusay na pagpipilian dahil sa pagiging simple at kawalan ng mga ad o bundled software.
- Transmission: Isang open-source at magaan na BitTorrent client na madaling gamitin. Madalas itong ginagamit sa mga Linux system, ngunit mayroon din itong mga bersyon para sa Windows at macOS.
- uTorrent (µTorrent): Isang sikat na BitTorrent client na maliit at madaling gamitin. Gayunpaman, naglalaman ito ng mga ad at bundled software sa libreng bersyon. Mayroon ding bayad na bersyon (uTorrent Pro) na walang ad at nag-aalok ng karagdagang mga features.
- Deluge: Isang open-source at cross-platform BitTorrent client na nag-aalok ng maraming plugins para sa pagpapalawak ng functionality.
Kapag pumipili ng BitTorrent client, isaalang-alang ang mga sumusunod:
- Mga Features: Kailangan mo ba ng mga advanced features tulad ng pag-prioritize ng download, pag-schedule, o remote control?
- User Interface: Gusto mo ba ng isang client na madaling gamitin at maunawaan?
- Mga Ad at Bundled Software: Gusto mo bang gumamit ng isang client na walang ad at bundled software?
- Platform: Siguraduhing ang client ay tugma sa iyong operating system (Windows, macOS, Linux).
Pag-configure ng Iyong BitTorrent Client
Pagkatapos mong mapili ang iyong BitTorrent client, kailangan mong i-configure ito para sa pinakamahusay na pagganap at seguridad. Narito ang ilang mga tip:
- Port Forwarding: Ang pag-configure ng port forwarding sa iyong router ay maaaring mapabuti ang iyong bilis ng pag-download. Ang bawat router ay iba, kaya tingnan ang iyong manual o maghanap online para sa mga tagubilin kung paano ito gawin.
- Encryption: Paganahin ang encryption sa iyong BitTorrent client upang protektahan ang iyong privacy. Karaniwang matatagpuan ang setting na ito sa seksyon ng “Privacy” o “Connection” ng mga setting ng client.
- Limitahan ang Upload Speed: Limitahan ang iyong upload speed upang hindi maubos ang iyong bandwidth at maiwasan ang pagbagal ng iyong koneksyon sa Internet. Ang isang magandang panuntunan ay itakda ang iyong upload speed sa 80% ng iyong maximum upload speed.
- Download Location: Itakda ang default download location sa isang folder na madali mong mahanap.
- Automatic Downloading: Kung madalas kang mag-download ng mga torrent, maaaring gusto mong paganahin ang automatic downloading. Pahihintulutan nito ang iyong client na awtomatikong mag-download ng mga torrent kapag idinagdag mo ang mga ito.
Paghahanap at Pag-download ng mga Torrent
Upang mag-download ng mga file gamit ang BitTorrent, kailangan mo munang makahanap ng mga torrent file. Ang mga torrent file ay karaniwang matatagpuan sa mga website ng torrent trackers at torrent search engines.
Mga Torrent Trackers:
Ang mga torrent tracker ay mga website na naglilista ng mga torrent file. Narito ang ilan sa mga pinakasikat na trackers (tandaan na ang availability at legalidad ng mga trackers ay maaaring mag-iba depende sa iyong lokasyon at sa uri ng content na kanilang inililista):
- The Pirate Bay: Isa sa mga pinakaluma at pinakasikat na torrent trackers. (Tandaan: maaaring hindi ito available o ilegal sa iyong bansa)
- 1337x: Isang sikat na torrent tracker na may malawak na seleksyon ng mga torrent. (Tandaan: maaaring hindi ito available o ilegal sa iyong bansa)
- RARBG: Isang mataas na kalidad na torrent tracker na nag-specialize sa mga pelikula at TV show. (Tandaan: maaaring hindi ito available o ilegal sa iyong bansa)
Mga Torrent Search Engines:
Ang mga torrent search engine ay naghahanap sa maraming torrent trackers nang sabay-sabay. Ito ay ginagawang mas madali upang mahanap ang mga torrent na iyong hinahanap.
- Torrentz2: Isang metasearch engine na naghahanap sa maraming torrent trackers.
- MagnetDL: Isang simpleng search engine na naghahanap lamang sa mga magnet link.
Mga Hakbang sa Pag-download ng Torrent:
- Maghanap ng Torrent: Gamitin ang isang torrent tracker o torrent search engine upang mahanap ang torrent file na gusto mong i-download.
- Suriin ang mga Komento: Bago i-download ang isang torrent, basahin ang mga komento mula sa iba pang mga gumagamit. Ito ay makakatulong sa iyo upang malaman kung ang torrent ay ligtas at nagtatrabaho. Tingnan kung may mga feedback tungkol sa malware o fake files.
- I-download ang Torrent File o Magnet Link: I-download ang torrent file (.torrent) o kopyahin ang magnet link. Ang magnet link ay isang URL na direktang tumuturo sa torrent.
- Buksan ang Torrent File sa Iyong Client: Buksan ang torrent file sa iyong BitTorrent client. Kung gumagamit ka ng magnet link, karaniwang awtomatiko itong idaragdag sa iyong client kapag kinlik mo ito.
- Piliin ang Download Location: Piliin ang lokasyon kung saan mo gustong i-save ang mga na-download na file.
- Simulan ang Pag-download: Simulan ang pag-download.
- Mag-Seed: Matapos mong matapos ang pag-download, isaalang-alang ang pag-seed ng torrent para sa iba pang mga gumagamit. Ito ay makakatulong sa pagpabilis ng pag-download para sa iba.
Pagprotekta sa Iyong Privacy Habang Gumagamit ng BitTorrent
Mahalaga na protektahan ang iyong privacy habang gumagamit ng BitTorrent. Narito ang ilang mga paraan upang gawin ito:
- Gumamit ng VPN (Virtual Private Network): Ang isang VPN ay nagtatago ng iyong IP address at nag-encrypt ng iyong trapiko sa Internet, na ginagawang mas mahirap para sa sinuman na subaybayan ang iyong aktibidad sa Internet. Maghanap ng isang mapagkakatiwalaang VPN na may patakaran na “no logs”.
- Gumamit ng Proxy Server: Ang isang proxy server ay nagtatago rin ng iyong IP address, ngunit hindi nito ine-encrypt ang iyong trapiko sa Internet. Ito ay hindi kasing-epektibo ng isang VPN, ngunit maaari pa ring magbigay ng ilang antas ng proteksyon.
- Paganahin ang Encryption sa Iyong BitTorrent Client: Siguraduhing ang encryption ay pinagana sa iyong BitTorrent client.
- Gumamit ng Public Wi-Fi nang may Pag-iingat: Iwasan ang pag-download ng mga torrent sa mga pampublikong Wi-Fi network, dahil ang mga ito ay madalas na hindi secure.
- I-monitor ang Iyong Aktibidad: Regular na i-monitor ang iyong aktibidad sa Internet upang matiyak na walang sinuman ang sumusubaybay sa iyo.
Troubleshooting
Kung nakakaranas ka ng mga problema sa paggamit ng BitTorrent, narito ang ilang mga tip para sa pag-troubleshoot:
- Mabagal na Pag-download: Kung ang iyong mga pag-download ay mabagal, subukang i-configure ang port forwarding, dagdagan ang bilang ng mga koneksyon, o maghanap ng torrent na may maraming seeders.
- Hindi Makakonekta sa mga Peers: Kung hindi ka makakonekta sa mga peers, siguraduhing ang iyong firewall ay hindi humaharang sa iyong BitTorrent client.
- Malware: Kung pinaghihinalaan mo na ang isang torrent ay naglalaman ng malware, i-scan ito gamit ang isang antivirus program bago mo ito buksan.
- Legal na Problema: Iwasan ang pag-download ng mga copyrighted na materyales nang walang pahintulot.
Mga Karagdagang Tip
- Ratio: Sa maraming mga pribadong torrent trackers, kailangan mong mapanatili ang isang tiyak na ratio ng upload sa download. Nangangahulugan ito na kailangan mong mag-seed ng mga torrent upang makakuha ng credit at mapanatili ang iyong account.
- DDoS Attacks: Mag-ingat sa mga DDoS attacks, kung saan sinusubukan ng mga attacker na mapabagsak ang isang torrent tracker.
- Fake Torrents: Mag-ingat sa mga fake torrents, na maaaring maglaman ng malware o ibang hindi kanais-nais na content.
Konklusyon
Ang BitTorrent ay isang makapangyarihang tool para sa pagbabahagi ng mga file, ngunit mahalagang gamitin ito nang responsable at may pag-iingat. Sa pamamagitan ng pagsunod sa mga tip sa gabay na ito, mapoprotektahan mo ang iyong privacy at maiiwasan ang mga legal na problema.